Την Σύναξη των Αρχιστρατήγων Μιχαήλ και Γαβριήλ και των λοιπών επουρανίων Δυνάμεων Ασωμάτων, εορτάζει σήμερα η Εκκλησία μας. Την συνάθροιση, δηλαδή των πιστών, για να αποδώσουν την πρέπουσα τιμή στις Ουράνιες δυνάμεις και παράλληλα στους δικούς μας προστάτες.
Στο πρώτο άρθρο του «Συμβόλου της πίστεως», ομολογούμε ότι ο Θεός είναι «ποιητής ουρανού και γης, ορατών τε πάντων και αοράτων». Το ορατό μέρος της δημιουργίας το βλέπουμε. Το αόρατο είναι άγνωστο. Ο άνθρωπος είναι διπλός, ορατός στο σώμα και αόρατος κατά την ψυχή. Όπως ο άνθρωπος είναι ανώτερος από τα ζώα, με αυτό τον τρόπο ανώτερα δημιουργήματα πάνω από τον άνθρωπο είναι οι Άγγελοι. Δεν έχουν σώμα υλικό αλλά λεπτότατο, αιθέριο, σχεδόν άυλο. Δεν είναι πανταχού παρόντες, αλλά λόγω της αιθέριας συστάσεώς τους κινούνται ταχύτατα.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός αναφέρει τα εξής χαρακτηριστικά των Αγγέλων: «Ο ίδιος ο Θεός ο κτίστης και δημιουργός των Αγγέλων, τους έφερε από την ανυπαρξία στην ύπαρξη. Τους δημιούργησε σύμφωνα με την εικόνα Του και είναι η φύση τους, φύση ασώματη, σαν κάποια πνοή και άυλη φωτιά, όπως γράφει ο θεόπνευστος Δαυίδ. Ο ποιών τους αγγέλους αυτού πνεύματα και τους λειτουργούς αυτού πυρός φλόγα…»
Οι Άγγελοι στον Ουρανό «δια παντός βλέπουσι το πρόσωπον του Θεού», διαρκώς πρεσβεύουν υπέρ ημών. Υμνούν ακατάπαυστα τον Θεό και τον δοξολογούν, ψάλλοντας το «Άγιος, Άγιος, Άγιος Κύριος Σαβαώθ, πλήρης ο ουρανός και η γη της δόξης Σου». (Θ. Λειτ. Ησ. 6,3).
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει, ότι ο Θεός τους έδωσε ύπαρξη και ζωή, με κίνητρο την «εκστατική» του αγάπη και αγαθότητα, με σκοπό να συμμεριστούν ως λογικά όντα την μακαριότητά του. Μετέχουν στην θεία μακαριότητα και τρέφονται με την διαρκή θέα του προσώπου του Θεού. Ωστόσο αυτή η συμμετοχή στη θεία μακαριότητα, ωθεί τις αγγελικές δυνάμεις σε μία συνεχή ανοδική πορεία, σε μία πορεία προς την πνευματική τελειότητα.
Οι Άγγελοι ως προς την προαίρεση, δημιουργήθηκαν ελεύθεροι και τρεπτοί, έχοντας δυνατότητα να προκόπτουν στο αγαθό, αλλά και να τρέπονται στο κακό. Οι νοερές δυνάμεις σύμφωνα με τον Άγιο Γρηγόριο Παλαμά, διαθέτουν νου και λόγο, δίχως όμως «ψυχή», επειδή δεν έχουν σώμα. Γι’ αυτό δεν συνάγουν την θεία γνώση μέσα από τις αισθήσεις ή από αναλύσεις λογισμών, αλλά μένοντας καθαροί από κάθε υλικό στοιχείο, συλλαμβάνουν τα νοητά, νοερώς και αΰλως. Παρ’ όλη την καθαρότητα και απλότητα της αγγελικής φύσεως, οι Άγγελοι έγιναν δεκτικοί και της κακίας. Έτσι, μπορούσαν να επιλέξουν την συνεχή προαγωγή στην άνωθεν Γνώση και την κοινωνία της Αγάπης ή την άρνηση αυτής της Αγαθότητος.
Αποτέλεσμα της ελευθερίας τους είναι και η πτώση του τάγματος του Εωσφόρου. Αυτό το αγγελικό τάγμα, δεν αρκέστηκε στη θαυμαστή λαμπρότητά του, αρνήθηκε την ιεραρχημένη πρόοδο της θείας γνώσεως, και θέλησε την πλήρη και άμεση εξομοίωσή του με τον Θεό. Γι’ αυτόν τον λόγο, ηθελημένα δόθηκε στην κακία, στερήθηκε την αληθινή ζωή, την οποία μόνο του αρνήθηκε. Κατ’ αυτόν τον τρόπο έγιναν πνεύματα νεκρά, αφού απέβαλαν την αληθινή ζωή και δεν αισθάνονται πλέον την ορμή τους προς την κακία, προσθέτοντας με άθλιο τρόπο διαρκώς κακία επάνω στην ήδη υπάρχουσα.
Οι Άγγελοι όμως, με αρχηγούς τους Αρχιστρατήγους Μιχαήλ και Γαβριήλ, που δεν ακολούθησαν τον Εωσφόρο στην αποστασία του, απέκτησαν το χάρισμα της τέλειας ατρεψίας και ακινησίας προς το κακό.
Η ακινησία των Αγγέλων προς το κακό, δεν σημαίνει ότι εξαφανίζεται το αυτεξούσιό τους, αλλά ότι εξαγιάζεται με την χάρι του Αγίου Πνεύματος.
Οι Άγγελοι διαρκώς προσεύχονται και συνεργούν για την σωτηρία των ανθρώπων. Το αίτημα σε κάθε Ιερή Ακολουθία που απευθύνουμε προς τον Θεό είναι χαρακτηριστικό: «Άγγελον ειρήνης, πιστόν οδηγόν, φύλακα των ψυχών και των σωμάτων ημών παρά του Κυρίου αιτησώμεθα». Γι’ αυτό πάντοτε θα πρέπει να απευθυνόμαστε στις αγγελικές δυνάμεις ζητώντας την προστασία τους: «Άγιε Άγγελε ο εφεστώς της αθλίας μου ψυχής και ταλαιπώρου μου ζωής, μη εγκαταλίπης με τον αμαρτωλόν».
